Jedną z największych tajemnic, jakie kryje ludzki mózg, jest zjawisko marzeń sennych. Najbardziej obrazowe i barwne są marzenia ze snu paradoksalnego. Wydarzenia, w jakich uczestniczymy podczas snu, tak naprawdę się nie dzieją, a jednak nasz układ wegetatywny na nie reaguje. Czasem budzimy się zlani potem lub zaczynamy krzyczeć, sny przyspieszają też akcję serca. Rozbudzeni jakimś nocnym koszmarem nawet przez kilka minut nie możemy się uspokoić. We śnie nie ma miejsca na refleksję i ocenę rzeczywistości choć dzieją się przecież najbardziej nieprawdopodobne rzeczy. Nasz mózg wyświetla marzenia senne każdej nocy; zapamiętujemy jednak tylko drobną ich część. Treść snu możemy przypomnieć sobie jedynie wtedy, gdy obudzimy się w fazie REM (sen paradoksalny). Marzenia senne nie tylko mają związek z tym, co działo się na jawie, ale są też modyfikowane podczas snu przez bodźce zewnętrzne. Świat snów Ludzie od zarania cywilizacji starali się interpretować sny. W pełni naukowe podejście do marzeń sennych zaprezentował jednak dopiero Sigmund Freud - twórca psychoanalizy i autor klasycznego już dzieła "Wstęp do psychoanalizy". Doszedł on do wniosku, że życia psychicznego człowieka nie da się ograniczyć tylko do świadomości. Twierdził, że istnieje także nieświadomość zawierająca w sobie specyficzne treści i kierująca się własnymi mechanizmami. Nieświadome procesy mają wpływ na nasze zachowanie. Freud odkrył, badając swoich pacjentów, że życie psychiczne człowieka warunkują aktywne, lecz nieświadome wyobrażenia, które korzeniami sięgają czasów dzieciństwa. Freud wprowadził dwa nowe terminy dotyczące marzenia sennego: treść utajona i treść jawna. Treść jawna to po prostu zapamiętany sen, treść utajona - wyraz utajonych pragnień, wspomnienia z poprzednich dni oraz bodźce pochodzące z organizmu lub otoczenia. Marzenia senne usuwały więc podniety psychiczne zakłócające sen. Ścisły związek pomiędzy marzeniem sennym a nieświadomym sprawia, że każdy szczegół treści jawnej snów niesie ze sobą jakieś znaczenie. W snach nic nie dzieje się bez przyczyny, trzeba tylko umieć je rozszyfrować. Niektórzy uważają, że wiele teorii stworzonych przez Freuda i jego następców, nie zostało popartych wystarczającymi dowodami naukowymi. Z drugiej jednak strony zjawisko snu i podświadomości człowieka kryje w sobie tak wiele zagadek, że nie można autorytatywnie stwierdzić, kto ma rację, a kto się myli. Być może zresztą nigdy nie rozwiejemy wszystkich wątpliwości. Marzenia senne Starożytni Egipcjanie byli przekonani, że podczas snu dusza opuszcza ciało człowieka i kontaktuje się z duchami zmarłych. W mitologii greckiej Hypnos (sen) i Tanatos (śmierć) byli bliźniętami zrodzonymi przez Nyks, boginię nocy. Także Germanie wierzyli, że sen i śmierć to rodzeństwo. Od tysiącleci ludzie starali się zrozumieć, na czym polega istota snu. Natura jednak niechętnie zdradza swoje sekrety. Do dziś nie rozwikłano wielu tajemnic snu i podświadomości.